In deze tijd kun je beter 'kerkplanter' zijn dan zo'n sneue dominee, zo eentje die preekt voor plattelandsvrouwen met steunkousen. 'Kerkplanter' klinkt een stuk spannender. Iets nieuws is altijd leuk. Dynamiek, beweging, leven in de brouwerij, Er wordt ook heel wat over geblogd en geschreven over 'missionair zijn'. Spannende verhalen over 'missionaire tactieken', 'missionaire effectiviteit', 'church plants' en 'nieuwe vormen van kerk-zijn'. Mooi, dat missionair elan. Gezond en inspirerend ook, dat verlangen om uit te reiken. En toch: je kunt ook doorslaan.

Eerherstel voor pastoraat
Jos Douma, predikant in Haarlem, pleitte afgelopen weekend in het Nederlands Dagblad voor 'eerherstel van het pastoraat te midden van al het gehypte missionair activisme'. Douma omschrijft zichzelf als 'een gewone, reguliere dominee en wel van het verguisde herder- en leraartype'. 'Zo eentje die theedrinkt bij oude mensen en de boel bij elkaar houdt. Een soort Job Cohen.'

Een nieuwe kerk beginnen is spannend en vaak ook zinvol. Maar, schrijft Douma, 'elke nieuw gestichte gemeente heeft de neiging om na de beginperiode op een gewone kerk te gaan lijken, waar gewoon heel veel behoefte is aan pastoraat'. Daarom pleit hij ervoor dat we niet alleen praten over missionair zijn, maar ook over pastoraal zijn. 'Is het u wel eens opgevallen dat Jezus nooit heeft gezegd: Ik ben de grote apostel, ik ben de radicale profeet, ik ben de communicatieve evangelist? Wel zei Hij: ik ben de goede Herder.'

Afgodendienst
Al die missionaire verlangens, initiatieven en modellen hebben volgens Douma het gevaar in zich dat we zelf vervreemd raken van het goede nieuws; we vergeten dat we allereerst zelf Jezus als goede Herder nodig hebben. 'Ook missionair zijn kan verworden tot afgodendienst.' Volgens Douma moeten we bovendien oppassen dat de bekende uitspraak van Jezus over een grote oogst en weinig arbeiders niet wordt losgezongen van wat Jezus daaraan voorafgaand zegt: 'Toen Hij de menigte zag, was Hij innerlijk met ontferming bewogen over hen, omdat zij vermoeid en verstrooid waren, als schapen zonder herder' (Matteüs 9:36-38).

Een verademing, zo'n artikel. Heeft de kerk anno 2012 daar geen dringende behoefte aan? Aan zielzorgers, herders die oog hebben voor de kudde, mensen die de Goede Herder van nabij kennen. Baasjes zijn er al genoeg. Of om met Jan van Barneveld te spreken: 'De kerk barst van de kleine baasjes. Daarom barst zij zo snel uit elkaar'. De kerk van de 21e eeuw snakt naar 'Job Cohens'.