De Doopsgezinden hebben een roemrucht verleden. Als radicale stroming van de Reformatie werden ze buitengewoon zwaar vervolgd en daardoor over veel landen verstrooid. In 1635 deed Jan van Leijden, een van hun leiders, een greep naar de macht. Hij vestigde het 'Koninkrijk van God' in de stad Münster. Dat is nog nooit een mens gelukt, het lukte ook Jan van Leijden niet. In 1536 werd de stad ontzet en werd Jan van Leijden gedood. Het roer binnen de beweging ging radicaal om. De enige reformator van Nederlandse bodem, Menno Simons (1496-1561) nam de leiding over en predikte geweldloosheid en wereldmijding.

Buiten Nederland heten de doopsgezinden Mennonieten. In Amerika en Canada is het een levende, actieve en vrome gemeenschap, waarvan de Amish de kleurrijkste zijn.

In bijna alle kranten tref je deze dagen artikelen aan over de Doopsgezinden. 2011 is een jubileumjaar. Het is 475 jaar geleden dat Menno Simons brak met Rome en zich liet dopen. 450 jaar geleden stierf hij. De andere jubilea betreffen puur Nederlandse zaken. Het doopsgezind Seminarie bestaat 275 jaar en de Algemene Doopsgezinde Sociëteit 200 jaar. Tenslotte herdenkt men dat het 100 jaar geleden is dat Anne Zernike als eerste vrouw in Nederland als predikant werd bevestigd.

De Nederlandse Doopsgezinden onderscheiden zich nogal van hun medegelovigen uit de rest van de wereld. In Nederland profileren ze zich graag als vrijzinnig en dat is niet overdreven. Bestuurssecretaris Hoekema zegt in het Nederlands Dagblad van vrijdag 4 maart. ‘We spreken niet gauw over de zondeval. We zijn optimistische idealisten’. Optimistisch of niet, het gaat niet goed met de Nederlandse beweging. De toch al kleine beweging verliest jaarlijks veel leden. Het is te hopen dat binnen de internationale beweging Nederland geen gidsland wordt.

De oprichter van Tot Heil des Volks, ds. Jan de Liefde, was oorspronkelijk Doopsgezind. Hij kwam als predikant in botsing met de leiding van het seminarie. In 1844 schreef hij een boeiend polemisch werkje: ‘Gevaar! Gevaar! en geen vrede!’. Hij uitte daarin zijn ongerustheid over de toenemende vrijzinnigheid. Men verweet hem fanatisme. Hij ontkende dat, in zijn voorwoord schreef hij: ‘Waart gij niet afgedreven, ik zou niet overdrijven’.

De Doopsgezinden hadden nog een soort kenmerk. Op veel plaatsen hielden ze zich bezig met het droogleggen van moerassen en het bemalen van meren. In Nederland waren zowel Jan Adriaanzoon Leeghwater (1575-1650) als ir. Cornelis Lely (1854-1929) lid van de Doopsgezinde Gemeenschap. Boeiend werk, dat droogleggen. Laten we hopen dat de Doopsgezinden bij al dat droogleggen de echte Bron zullen laten stromen.