19-11-2012.

In het 125ste jaar van zijn bestaan wordt de St. Nicolaaskerk verheven tot “basilica minor”, ofwel basiliek. Een verzoek daartoe van het parochiebestuur en bisschop mgr. J. Punt is ingewilligd door het Vaticaan. De feitelijke verheffing zal plaatshebben tijdens een plechtige vesperviering op 8 december 2012, die wegens de afsluiting van het jubileumjaar al op de kalender stond. Dan zal mgr. A. Dupuy, de apostolisch nuntius in Nederland, het document voorlezen waarin het besluit omschreven staat.

Om de titel van basiliek te ontvangen moet een kerk een bijzonder bouwwerk zijn, en druk worden bezocht, bijvoorbeeld omwille van een bepaalde verering of devotie. In het geval van de Nicolaas motiveert de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst in Rome haar besluit met twee bijzondere argumenten: de verering van de H. Nicolaas, stadspatroon van Amsterdam (“die befaamde bisschop van Myra”) en de devotie rond het Mirakel van Amsterdam, waarin de Nicolaas een belangrijke rol speelt, en die vanaf de Middeleeuwen haar plaats heeft gehad in de stad.

De nieuwe status is ook een erkenning van de vele generaties vóór ons die zich in de afgelopen zeven eeuwen hebben ingezet voor het katholieke geloof in Amsterdam. Dat deden ze in vaak moeilijke tijden en onder beroerde omstandigheden. We denken onder meer aan de tijd na de Reformatie, toen de katholieke geloofspraktijk niet zichtbaar mocht zijn. Maar ook aan de ontkerkelijking van de vorige eeuw, die in Amsterdam leek te leiden tot sluiting van diverse kerken in de binnenstad.

Dankzij vasthoudende vrijwilligers bleef de Nicolaaskerk behouden, en sindsdien is er zelfs sprake van een nieuwe bloeiperiode. De verheffing tot basiliek mag worden gezien als een eerbetoon aan al de “levende stenen” uit het recente en het verre verleden die zich voor deze parochie en kerk hebben ingezet. In een brief aan de parochianen schrijft administrator mgr. J.G.M. van Burgsteden namens het bestuur: “Dit is een getuigenis van een inspirerende, missionaire parochiegemeenschap. Wij hopen dat kerk en gemeenschap in de komende jaren verder mogen groeien en bloeien.”

De Nicolaas wordt de 24ste basiliek in Nederland, en de derde in het bisdom van Haarlem-Amsterdam. De beide andere in het bisdom zijn de kathedrale basiliek van St. Bavo in Haarlem en de St. Jan in Laren. Bekende Nederlandse basilieken zijn verder de Sint Jan in Den Bosch, de Sint Servaas en de OLVrouwebasiliek in Maastricht en de “kleine Sint Pieter” in Oudenbosch. Al deze basilieken vallen in de categorie “basilicae minores” of “kleinere”. Er zijn vier “grotere”of maiores, alle in Rome: de St. Pieter, de St. Jan van Lateranen, de St. Paul buiten de Muren en de Maria Maggiore.