"See you in the Bible - Intercultureel bijbellezen in de praktijk."
door Karel Smouter
Bron: Kerk in Mokum september 2011

Bijna elke Amsterdammer vertelt het vol trots aan wie het maar wil horen: 'we hebben hier tegenwoordig meer nationaliteiten rondlopen dan in New York!' Als je doorvraagt, bijvoorbeeld naar hoeveel van deze nationaliteiten je in je eigen omgeving tegenkomt, is van opschepperij meestal niet langer sprake.
We zijn bijzonder bedreven geraakt in langs elkaar heen leven. Sommige nationaliteiten vormen zelfs heuse enclaves in de stad – of het nu de westerse young professionals in de Pijp zijn, of de flats vol Afrikanen in de Bijlmer. Wat hebben we nog met elkaar gemeen? Die vraag is nog niet zo makkelijk te beantwoorden. De praktijk wijst uit dat je elkaar gemakkelijk kunt mislopen, en er zullen er velen zijn die het contact met andere bevolkingsgroepen nauwelijks zeggen te missen.

200 etnische kerken 
In de Amsterdamse kerken is het niet anders: er zijn een kleine 200 'etnische' kerken in de stad, die ver buiten het gezichtsveld liggen van de 'traditionele' Nederlandse gemeentes en parochies. De christenen van Amsterdam hebben ten minste nog het gebruik van de Bijbel gemeen en zelfs zij slagen er maar mondjesmaat in om tot een duurzaam onderling contact te komen.
Een hopeloze zaak, kortom, dat samenleven in een wereld vol verschillende culturen? Zo wordt in elk geval niet gedacht door Janneke Stegeman, Erika Feenstra en Bertie Boersma, de initiatiefnemers van het CUB-project. CUB is snelle taal voor See You in the Bible, wat dan weer de naam is van het in twee talen uitgegeven boek, waarin de ervaringen van een aantal Amsterdamse interculturele Bijbelleesgroepen gebundeld zijn en van context en commentaar voorzien.

Culturele grenslijnen
Het idee van de pleitbezorgers van deze leesmethode lijkt even simpel als vanzelfsprekend: breng christenen met verschillende etnische achtergronden, van Nederlands en Ghanees tot Irakees en Nigeriaans, bij elkaar in een ruimte en laat ze samen de Bijbel lezen. Dat gaat nog niet zo gemakkelijk: je loopt als intercultureel gezelschap al snel tegen muren van onbegrip en andere culturele grenslijnen op. Zo zijn Nederlanders vooral op zoek naar eigen ontdekkingen in de tekst, terwijl een groep Arabische christenen elkaar vooral helpt te begrijpen wat er nu eigenlijk staat. Het boek staat uitvoerig stil bij de passage waarin Sara verteld wordt dat ze – ondanks haar hoge leeftijd – nog een kind kan verwachten. De Nederlandse groep ziet in haar vertwijfelende lach vooral scepsis: hoe kunnen we op deze leeftijd nog de seksdaad verrichten? De Arabische groep gaat vooral in op de strijd tussen geloof en ongeloof die in Sara woedt en laat de praktische kanten van het verhaal voor wat ze zijn.

Boek schept sfeer van begrip
Wat dit boek zo geslaagd maakt, zijn niet de Bijbelinterpretaties uit de Bijbelstudies zelf, maar de praktische tips en handvatten om intercultureel Bijbellezen tot een succes te maken. Het boek is qua doelstelling idealistisch, maar de methode die hier bepleit wordt, is juist realistisch: waar culturen samenkomen, is het niet vanzelfsprekend dat men elkaar meteen begrijpt. Het boek helpt bij het scheppen van voorwaarden om de groepsdynamiek zo te sturen dat er een sfeer van begrip ontstaat.
Die hands on insteek maakt het boek vooral voor groepsleiders die het experiment van intercultureel Bijbellezen willen ingaan, tot een onmisbare bron. De deelnemers aan zo'n groep zijn wellicht meer gebaat bij verrassing en kunnen het boekje beter tot zich nemen als ze eenmaal onderweg zijn of het experiment hebben voltooid. Want, zoals bij iedere ontmoeting het geval is: juist in het onverwachte schuilt vaak het meest waardevolle. Door dit boek van tevoren te lezen zou juist veel van de lol en de meerwaarde van intercultureel Bijbellezen verloren gaan.

Andere brillen
Je krijgt door dit boek zin die Bijbelverhalen die je al honderden keren hoorde, eens door de bril van een ander te lezen. En er zijn genoeg 'andere brillen' in deze stad te vinden. Door het pionierswerk van dit duidelijk geschreven boek komen al die perspectieven hopelijk eens wat vaker samen.

See you in the Bible
Nederlands Bijbel Genootschap (NBG)
Verschijnt november 2011
ca. 136 blz.
ca. € 14,90
ISBN 978 90 2392 0328