 MOEDER VAN DE AMSTERDAMSE DAKLOZEN. Geboren in de Hoef, 3-7-1917, overleden 9-3-2015. Op 9-3-2015 is op 97 jarige leeftijd in Someren overleden zuster Lioba Kandelaar zuster Augustines van St.Monica. Zuster Kandelaar werd met recht de moeder van de Amsterdamse daklozen genoemd. Vanuit haar uitvalsbasis het klooster van de zusters Augustinessen in de Amsterdamse Warmoestraat stond deze moedige religieuze meer dan 25 jaar nacht klaar voor “de mannen” zoals zij haar thuisloze mannen noemde. Ze ontfermde zich over mannen die geen “thuis” hadden. Dat “thuis” waren ze door hun alcohol- of drugsverslaving, hun psychische problemen of door andere redenen verloren. Velen zwierven, anderen huisden in troosteloze pensions of bij het Leger des Heils en weer anderen sleten hun dagen eenzaam op een kamertje. Zuster Kandelaar probeerde deze mannen alsnog een thuis te bieden. Zij zag haar mannen dagelijks als ze tegen lunchtijd brood aan de deur van het klooster in de Warmoestraat kwamen halen of de vele avonden dat het koffiehuis op de Keizersstraat, later op de hoek Gelderse Kade /Koningsstraat open was van 20.00-22.00 uur. Zuster Kandelaar zorgde daar dat haar mannen gratis koffie en thee met een broodje erbij kregen en dat ze hun verhaal kwijt konden. Het brood kreeg zuster Kandelaar van Krasnapolsky en van bevriende bakkers op het Damrak. Haar koffiehuis (dat ze meer dan 25 jaar open wist te houden) het laatst op de Gelderse kade hoek Koningsstraat huurde ze jarenlang voor een gulden per jaar van Zwarte Joop (sex koning Jopie) van Cassa Rosso. Eens per jaar toog “Kandelaartje” zoals ze in de daklozen scene genoemd werd in habijt met een gulden naar Cassa Rosso en tekende daar het huur contract voor het komende jaar. Maar het bleef voor zuster Kandelaar niet bij brood aan de deur, koffie in het koffiehuis of ontmoetingen op de Wallen. Als een van haar mannen in het ziekenhuis lag ging ze met shag en schoon ondergoed op bezoek. De velen die aan de drank waren geraakt probeerde ze te bemoedigen naar de A.A. te gaan en iets aan hun verslaving te doen. En haar “mannen” konden in het klooster in de Warmoestraat terecht waar zuster Kandelaar de telefoon greep om contact met familie, kinderen etc te herstellen. Bemachtigde één van de mannen een woninkje dan konden ze huisbezoek van “Kandelaartje” verwachten. Een van de mannen die jarenlang zwierf en een woninkje kreeg weigerde zelfs die woning te betrekken totdat zuster Kandelaar hem een kruis met een corpus Christi gegeven had! Zuster Kandelaar volgde haar mannen ook op de laatste gang in hun leven en was vaak de enige spreekster op uitvaarten op Westgaarde of St.Barbara waar ze voorkwam dat haar “mannen” door “de soos” zonder enige ceremonie als een hond werden 'ondergestopt'. Zuster Kandelaar blonk uit in het “pastoraat van de aanwezigheid”. Geen bekerings drang of geleur met religieuze pamfletten hoefde je van haar te verwachten. Het ging erom de mannen een thuis te bieden. En daarvoor was het essentieel hun naam en hun verhaal te kennen en te onthouden. De mannen mochten geen nummer zijn, ze moesten een persoon zijn. En al leefden ze vaak in “kennelijke staat” op de Wallen, en waren ze in veel gevallen dakloos, dat maakte ze er niets minder op voor zuster Kandelaar. Zuster Kandelaar beschouw ik als mijn leermeesteres en ik en andere vrijwilligers hebben erg veel van haar geleerd. In de 13 jaar dat ik met haar in het koffiehuis voor thuisloze mannen op de Geldersekade/hoek Koningsstraat werkte ( ik begon daar op mijn 21ste nu 37 jaar geleden!) heb ik van haar geleerd hoe met mensen aan de zelfkant om te gaan en het is niet overdreven te zeggen dat mijn latere succes met het drugspastoraat (van 1990-2001 in Amsterdam ook op de Wallen) en ook hier in Z.Afrika met vluchtelingen met HIV ( al weer vanaf 2001 tot-nu 2015) voor een groot deel aan haar wijze lessen te danken is! Mooi is het om te weten dat oktober a.s. het drugspastoraat in Amsterdam haar 25 jarig bestaan viert en dat ze tgv van dit jubileum een feestelijke bedevaart naar Lourdes gaan maken met alle drugsverslaafden en daklozen die vroeger al eens mee zijn geweest naar Lourdes en nog leven. Dus zuster Kandelaars inspiratie wordt door gezet! De
nadruk van zuster Kandelaar op gastvrijheid (gratis koffie schenken), mensen
welkom heten en bij hun naam kennen, er voor hen zijn op momenten als
St.Nicolaas en Kerst, hen bezoeken in het ziekenhuis en aanwezig zijn met een
woord en gebed bij een uitvaart waren en zijn een ijzersterk pastoraal concept.
En zuster Kandelaar maakte “school” in Amsterdam met haar aanpak. Bij alles wat
zuster Kandelaar deed bleef ze nuchter en stond ze altijd met 2 benen op de grond.
Ze was bij haar “mannen” zonder veroordeling of betweterij. Veel religieuze
leiders zoals bischoppen zouden van haar werkwijze nog erg veel kunnen leren! Zuster Kandelaar staat wat mij betreft op gelijke hoogte met andere zeer bijzonder pastoraal gedreven mensen als wijlen pater van Kilsdonk en wijlen majoor Boshardt. Ik hoop dan ook dat haar overlijden niet onopgemerkt voorbij gaat want ze heeft enorm veel betekend voor talloze daklozen als Gerard Leth, dhr. Kasteleijn, slappe Jan, dhr.Perotti, dhr. Geiger, dhr. Berkhout, Lolle Flobbe, Simon Hendriks, zwarte Peter, Evert Prak, Theo Sunnotel, dhr. van Lunteren, Theo Suikerbuyk, de Feijs, Fred Clobus, Rinus Bos en ga zo maar door. Bijna al deze heren, hoewel de meeste veel jonger dan zuster Kandelaar waren, heeft zij overleefd. De Sinterklaas avonden in het klooster op de Warmoestraat waren onvergetelijk. De mannen voerden daar al zingend de boventoon En de zusters zorgden dat ze allemaal hun natje en hun droogje en een kado kregen.Ook de jaarlijkse uitjes voor de daklozen naar een klooster b.v. Egmond waar na de Mis de “mannen” van Kandelaar een voetbal match tegen de monniken speelden (overigens die traditie wordt ook nog steeds voortgezet door het drugspastoraat) waren ook steeds een schot in de roos. Zuster Kandelaar was er een uit 1000 en zou zeker een vrouw naar het hart van Paus Franciscus zijn geweest. Zij zorgde ervoor dat de kerk zichtbaar was op de hoeken van de straten, tot in Casa Rosso toe. En iedereen die ze ontmoette ontving een vriendelijk woord, een wijze raad of een vermaning. Zij kende maar al te goed “de geur van haar schapen”. Bij dit alles werd zuster Kandelaar gesteund door een down to earth vroomheid en een geweldige humor. En dat maakte dat ze tot ver in haar leven (tot haar 85 ste) haar mannen vanuit het klooster in de Warmoestraat een steun en een toeverlaat was. Ik was naakt en gij hebt mij gekleed, ik was hongerig en gij hebt mij gevoed, ik was ziek en gij hebt mij bezocht, ik zat in de gevangenis en gij hebt mij bezocht. Ze heeft het allemaal haar leven lang gedaan. Als alle zogenaamde christenen ook maar een klein deel van haar naastenliefde zouden ten toon spreiden dan zag de kerk en de wereld er anders uit! Zuster Kandelaar is als Augustines van St.Monica de laatste der Monikanen van dit sterke geslacht nonnen van de Warmoestraat. Alleen al tussen September 2014 en maart 2015 stierven 8 van deze zusters Augustinessen, de meesten tegen de 100 jaar oud. Er zijn nog 59 Augustinessen, de meesten bejaard. Maar er zijn nieuwe groepen als Casella in Hilversum, Sant Egidio aan het Waterloo plein, Don Bosco-Jonathan in Amsterdam-Zuid, de Volksbond, het oecumenische drugspastoraat en talloze andere groepen die verder gaan met de missie waar zuster Kandelaar in uitblonk. Het zal voor hen alleen nog een hele toer zijn het gigantenwerk van “Kandelaartje” te evenaren! Ik wens alle medezusters van zuster Kandelaar een mooi afscheid van zuster Lioba op vrijdag 13-3-2015 op het kloosterkerkhof in Hilversum en zuster Lioba Kandelaar wens ik vrede en rust die zij zo verlangde en verdiende bij haar Verlosser! hartelijke groet uit Johannesburg, Ricus Dullaert een van haar leerlingen. . |
Onder de lamp >