Thema:  Kies het beste deel. ( en wat is dat?).

Lezingen: Ps 84,  Lukas 10:38-42. 

De beide lezingen gaan over het beste deel dat een mens kan kiezen, het beste leven dat je kan hebben. In de Psalm staat de tempel daarin centraal, het geliefde huis van God waar de schrijver naar verlangt. In het evangelie is Jezus het middelpunt, de nieuw tempel.

Psalm 84 is ‘van de Korachieten’. Zij waren één van de clans van de stam Levi, die belast was met allerlei dienst in de tempel. Zorg voor de heilige spullen in de tempel, poortwachters, en natuurlijk de zang, muziek, de aanbidding. Zo ook dus de Korachieten.  Ze hadden het voorrecht dicht bij de tempel, in de tempel en met de eredienst bezig te zijn.  Verschillende psalmen zijn door hen gemaakt.

De schrijver is iemand die er van geniet dicht bij God te zijn, waar God is. ‘Wat hou ik van uw huis!’, zo verwoordt Psalmen voor nu de eerste regel. Hij zou er de hele wereld voor willen geven. Geen geluk op aarde weegt op tegen het geluk van de man of vrouw die God kent. En dan gaat het niet om werken voor de Heer, maar wonen bij de Heer, vertoeven bij Hem. Dat maakt gelukkig. Maar ook: het verandert ons. Door die ‘gebaande wegen naar God’ in ons hart worden we sterk, vruchtbaar, van iedere dorheid maken we een oase.

Op een andere manier horen we daarover in het gedeelte uit het evangelie van Lukas.  Het is ’n beetje schokkend. De ijverige krijgt een verwijt, het luxe paardje, dat zich asociaal gedraagt, wordt geprezen.  Zo lijkt het. En in onze preken krijgt Marta ook vaak de zwarte Piet. Ze wordt onrecht gedaan denk ik. Is zij echt dat sloofje?  Was het zo raar wat zij deed?  Er komt een groepje van 12 man en die Rabbi bij je, en wie weet nog wat mensen die Hem willen spreken. Het huis loopt vol. Zorg voor gasten was in het oosten geen sinecure toen (en nog niet). Meer dan koffie met een koekje…

Het is maar een momentopname. Ik denk dat Marta ook wel eens intens naar Jezus luisterde, en dat Maria ook best eens hielp met afwassen… heel belangrijk.  Straks zijn er hier weer mensen die koffie hebben gezet. Best fijn!  

Nee, Jezus hield van Marta en andersom. En Marta geloofde ook. ‘Jezus nu had Marta en haar zuster en Lazarus lief’ lezen we ergens anders. (Joh. 11:5).

M.m.v. de zusjes Marta en Maria wil dit verhaal, wil Jezus ons iets leren. Over de juiste verhoudingen in ons leven. Wat echt belangrijk is.  Want Jezus kijkt anders dan wij, dan wat wij normaal vinden. Jezus kijkt anders, omdat Hij ons een ander leven wil geven, vol van zijn licht, kracht, zegen, blijdschap. Als je dat wilt, dan vraagt dat wat. Dat vraagt de juiste keuzes. Tegendraadse keuzes.

En wat is dan dat beste deel, wat Maria koos?  Natuurlijk niet dat je je snor drukt, een ander laat sloven en lekker bij  de visite gaat zitten. Nee, lezen we de tekst: Maria gaat aan de voeten van Jezus zitten en luisterde naar zijn woorden.

Jezus vindt het belangrijk dat mensen naar Hem luisteren. Dat zegt Hij wel vaker. Ieder die naar Hem luistert is als zijn moeder en zuster en broeder. En: Wie naar mijn woorden luistert is als een man die zijn huis bouwt op de rots. Dus bij Hem zijn en luisteren is het beste wat je kan doen.

Dat werkelijk luisteren naar Jezus, naar zijn woorden, is nog best lastig. Want Jezus heeft iets te zeggen over mijn leven. Zijn licht gaat dan schijnen over mijn duisternis, mijn hele hebben en houden.

Het is onvermijdelijk dus ook: luisteren naar mijn eigen hart, mijn diepe vragen, die ik misschien liever wil ontvluchten. Dat geeft allereerst onrust. De woorden van Jezus brengen iets in beweging. Dat luisteren vraagt dus een beejte moed, en inspanning. Je moet het stil zien te maken om je heen… en in je!

Ken je dat … ? Ik herken in mij de Marta die bezig is, met allerlei dingen die best nuttig en belangrijk zijn, zelfs ‘geestelijk’, maar niet `het beste deel` op dat moment. Regelmatig laat ik mij overwoekeren door de druk van alles wat moet. Maar ook als er niet een grote werkdruk is van dingen die nodig moeten,  bemerk ik dat ik de neiging kan hebben dan tóch in bezig zijn te stappen, te vluchten als het ware. Je moet zo nodig nu ineens je email gaan checken of zo. Dat is innerlijke onrust of gebrek aan discipline.

Maar ik herken ook de Maria. Verlangen naar God, zoals de Psalm dat zegt: hunkering naar de voorhoven van de Heer. Die momenten zijn er ook. het is de Geest die in onze harten is gelegd die zelf wil bidden, die verlangt naar de Vader. die in ons hart zegt: ‘zoek Mij’.

In mij is zowel die Marta als Maria.  En waar geef ik de voorrang aan?

Er zijn meer van die verhalen waar Jezus twee mensen of groepen sterk tegenover elkaar zet. Ik denk aan de vijf wijze en vijf domme meisjes die op de bruidegom wachten. Die wijze houden olie voor de lamp, bij die anderen raakt het op. Dat gaat over:  hoe blijf je op koers, hoe blijf je vol van geest in dit leven, vol van hoop, liefde, geloof, blijdschap, tot het einde, ook als het lang duurt?  En misschien dat dit verhaal van Marta en Maria dáár juist antwoord op geeft.

Als wij met Jezus blijven omgaan, Hem éérst zoeken, ‘wonen bij zijn altaren’, aandachtig luisteren naar zijn stem die in ons binnenste innerlijk wil spreken, dan houden wij de olie in onze lamp.  Ook in moeilijke tijden. Als we lang moeten wachten op het morgenlicht. De tijden zijn ook best moeilijk, in de wereld, de kerk, of je eigen leven. En zo is het altijd geweest. Je kunt ontmoedigd raken, uitgeblust, teleurgesteld, bitter. Zuur.

Jezus heeft de woorden van eeuwig leven, Hij is de verlosser. Als we Hem in het middelpunt stellen en het houvast in ons leven in Hem zoeken, dan worden wij verlost.  En dan dragen we en ontvangen we de vruchten die we door ons eigen werken, en ons eigen werken “voor de Heer”, nooit zouden kunnen krijgen en dragen.  Dan maken we van dorheid om ons heen oases. Zoek eerst het Koningkrijk van God. Dat is het enige nodige. De rest wat nodig is krijg je er dan bij.

En bij het klimmen der jaren, de ouderdom, wordt dit dan makkelijker of moeilijker?

Dan hoef je niet meer hard te werken. Dan kan Marta en Martus de bezem laten staan (vrij naar een liedje van Elly en Rikkert). Maar je kan nog steeds druk bezig zijn, je zelf druk houden… en zo nog steeds een beetje voorbij lopen aan de omgang met de Heer.  Klusjes, hobbies, zelfs goed werk, werk in de kerk, ze kunnen op de eerste plaats gaan staan.  Het is de onrust in ons hart.

Maar anderzijds, als je nóg wat ouder wordt, dan kan je heel veel niet meer. Hard werken is er niet meer bij. Ideaal zou je zeggen, dan kun je eindelijk eens gaan leren van Maria, het werk maar laten, en meer gaan wonen bij de Heer, in de “voorhoven van de tempel”.

Toch kan dat ook tegenvallen, als je gezondheid je hindert, dan ga je dáár weer zorgen over maken, en dat kost ook veel tijd, dokter hier, opname daar.

Maar belangrijker nog: je kunt er gewoon de balen van hebben, dat je niet meer zo actief kunt zijn. Je kunt jezelf wat waardeloos gaan vinden. Waar ben ik nog goed voor, als ik niks meer bij kan dragen? 

En eigenlijk blijkt dan: dat we vinden dat we gered worden door onze werken, dat we zalig worden of zijn door onze acties, onze rol, onze waarde. Weinig of niets meer zelf kunnen, dat vreet aan je gevoel van zelfwaarde. Je geluk.

Maar je kunt het ook loslaten… Marta, leg die bezem maar neer.  Misschien kun je dan juist, wanneer de eigen krachten zoveel minder worden, er zoveel gewoon niet meer kan, leren ontvangen, leren dat alles wat écht belangrijk is van Christus komt. Leren dat onze echte waarde geborgen ligt in Hem. Hij is de redder, de bron van diepe, blijvende vreugde.

Hij verandert je, verlicht je. Dan ben je een gelukkig en dankbaar mens, een licht en lichtgevend mens, een gezegend en zegenend mens. Ook als de aardse tent vervalt. Alleen het beste deel zul je kunnen houden. En je mág het houden. Blijdschap tot in eeuwigheid.

AMEN