VERKONDIGING op 24 juni 2012, hoogfeest van de geboorte van de Heilige Johannes de Doper, in de Kerk van Onze Lieve Vrouw van de Allerheiligste Rozenkrans te Amsterdam door pastor Pierre Valkering Gelezen: uit het boek van de profeet Jesaja (49, 1-6), Psalm 139 (ged.), het boek der Handelingen van de Apostelen (13, 22-26) en uit het Lucas-evangelie (1, 57-66). De tam-tam doet goed z'n werk, daar in het bergland van Judea, waar dat ouder echtpaar Elisabeth en Zacharias woont. De tam-tam doet er goed z'n werk, er wordt flink op geroffeld. Wat er in huize Zacharias-Elisabeth gaande is, het wordt alles "druk besproken". En "het hield allen die ervan hoorden bezig" – zo horen wij. Wat is er loos? Wat is daar voor bijzonders aan de hand? Ja, er is een kind geboren, een kind waar jarenlang intens naar is verlangd, want vele jaren is het huwelijk van Elisabeth en Zacharias kinderloos gebleven. Uit eigen ervaring, dierbare gasten en parochianen, weet ik en zult ook u misschien wel weten wat dat kan zijn, wat dat kan betekenen: kinderloosheid. Ik ken het van bruidsparen waarvan ik het huwelijk heb ingezegend. Dat ze elkaar gevonden hebben, daar is soms al veel aan voorafgegaan. Iemand vinden met wie je in zee wilt gaan voor 't leven, met wie je in 't huwelijksbootje liefst wilt stappen … In de relationele jungle van de 21ste eeuw is het er niet gemakkelijker op geworden ten opzichte van vroeger eeuwen toen "zelf kiezen" er niet of veel minder bij was als tegenwoordig. Tegenwoordig zijn mensen, in elk geval de Hollanders van huis uit; die zijn daar tegenwoordig "helemaal vrij in" zoals dat heet. Maar ja, dat "helemaal vrij zijn", dat kan ook maken dat mensen door de bomen van het doolhof van liefde en vriendschap; dat mensen door de bomen daarvan het bos niet meer zien. Wie o wie? Waar, hoe, vind ik hem of haar? Wie zal het mij zeggen? Het hart zou dat natuurlijk moeten doen. Maar dat hart werkt lang niet altijd mee. En als het wél hevig klopt voor iemand, dan is 't maar de vraag of het hart van die ander op dezelfde manier klopt en "of het klikt" zoals dat heet. Seizoenenlang reeds laat een flink deel der natie zich aan de buis kluisteren vanwege "Boer zoekt vrouw". Boerenjongens die daar maar alleen zitten op die grote boerderij. Is er iemand die bij mij past? Wie wil mijn leven delen? Arme, eenzame jongens en meisjes, vrouwen, mannen met hun hunkerend hart. Yvon Jaspers van de KRO komt ze helpen. En Nederland geniet mee. In het hele laagland wordt dat alles druk besproken. Soms lukt het. Soms vinden mensen elkaar en zegt het hart "ja". En dan, op een gegeven moment zijn mensen "er helemaal klaar voor" zoals dat heet: klaar om samen te wonen, klaar om te trouwen en klaar ook om kinderen te krijgen. Maar die kinderen laten soms op zich wachten. En die kunnen ook héél lang op zich laten wachten. En daardoor kan de relatie of het huwelijk zeer op de proef worden gesteld. Tegenwoordig kan er heel wat gedokterd worden. Maar dat dokteren kan behoorlijk zenuwslopend zijn voor mensen. Of als eigen kinderen echt niet lukt, dan kan er misschien geadopteerd worden? Maar ook dat is een ingewikkelde zaak met allerlei haken en ogen. En een belangrijke vraag bij dit alles is natuurlijk of de liefde groot en sterk genoeg is, om ook eventueel zónder vervulling van een kinderwens met elkaar te blijven leven … Nou ja, bij Elisabeth en Zacharias gebeurt het "toch nog". Eigenlijk hadden ze alle hoop al opgegeven. Maar, oh wonder, te langen leste, op de valreep of eigenlijk al daar over heen wordt het dringend gebed van beiden toch nog verhoord. Elisabeth is zwanger geworden. En nu is het zover. De geboorte is een feit. Maar papa is helemaal van slag. Hij is, letterlijk, met stomheid geslagen. En daarmee, dierbare gasten en parochianen, daarmee staat Zacharias helemaal aan de kant van álle mensen voor wie het leven niet gelopen is zoals zij het gedacht, gepland, gehoopt, gedroomd en soms intens verlangd hadden, mensen die hebben ervaren: je kúnt, ik kán het leven, mijn eigen leven niet zelf maken. Het is eigenlijk niet eens "mijn eigen leven", want ik heb er ten diepste en uiteindelijk géén macht over. Nee, ik ben afhankelijk van, hoe moet je het noemen; van "een hogere macht", ja van God, die het mij ook maar moet willen schenken wat ik verlang en wat ik vraag. Wordt het mij gegund? Of wordt het mij niet gegund? Dát is de vraag. Elisabeth en Zacharias, dierbare gasten en parochianen, zij laten ons zien dat het wezenlijk en noodzakelijk is voor een mens om die "hogere macht", ja om Gód als zodanig in je leven te erkennen. "God is genadig". Dat is wat de naam Johannes betekent. En pas als Zacharias dat heeft erkend, pas als hij schriftelijk heeft bevestigd die naam met díe betekenis die zijn vrouw eerder heeft gezegd en aan hun kind gegeven, pas dan kan Zacharias "zijn mond en zijn tong weer bewegen". Dit is, veelgeliefden, mijns inziens de betekenis van dit hoogfeest van de geboorte van de Heilige Johannes de Doper: Je bent niet van jezelf. Wij zijn niet van onszelf. En ook je kinderen zijn niet van jou: Wij en zij, die kinderen, wij en zij zijn en komen van Hem. Van Hem ís en Hij gééft het leven. Wij zijn natuurlijk niet machteloos. Nee, wij kunnen zelf heel veel doen. Je moet als mens altijd "met de genade meewerken" zoals dat heet. Je kunt de dokter erbij halen. Of je kunt Yvon Jaspers er bij halen. Maar het belangrijkste is altijd dat je Hem erbij haalt, de God die genadig is. Amen. |
Preek van de week >